Чем полезна ромашка на татарском языке
1
Дару үләннәре- ЛЕКАРСТВЕННЫЕ РАСТЕНИЯ Шекаева Надия Фаязовна учитель татарского языка и литературы МБОУ «Васильевская средняя общеобразовательная общеобразовательная школа 2 Зеленодольского муниципального района РТ» муниципального района РТ»
2
Без – табигать хуҗалары, табигатьне сккаклау – ул туган илеңне сккаклау. ( Михаил Пришвин) ( Михаил Пришвин)
3
Фонетик зарядка: Дару, ккак чәчәк, кычыткан, үги анна афрагы, мәтрүшкә, бккака афрагы, тузганккак, Дару, ккак чәчәк, кычыткан, үги анна афрагы, мәтрүшкә, бккака афрагы, тузганккак, энҗе чәчәк, күләгә, киптерергә энҗе чәчәк, күләгә, киптерергә
4
АК ЧӘЧӘК РОМАШКА Майдан алып көзгә кадәр чәчәк ата. Ак чәчәк та- мккак, эч авырула- р-н һәм яраларны дәвалаганда ярдәм итә. Цветёт начиная с мая до осени. Помогает при болезнях горла, болях в животе и лечении ран.
5
ҮГИ АНА ЯФРАГЫ МАТЬ-И- МАЧЕХА Цветёт с апреля по май. В качестве лекарства применяются листья и цветы. Настойку используют при болезни легких. Апрель-майдан чәчәк ата. Дару итеп яфрккаклары һәм чәчәкләре кул- ланыла. Яфрккаклар төнәтмәсен һәм кайнатмасын үпкә авырула- р-ннан файла- ланналар.
6
КЫЧЫТКАН КРАПИВА Июньнән көзгә кадәр чәчәк ата. Медицинада дару үсемлеге итеп 17 гасырдан ук афра- гын файлала- налар. Кычыткан афрагын кан лагуны тук тату өчен, ашказаны авыртканда кулланналар. Цветёт с июня до осени. Начиная с 17 века в медицине использовали лист кккак лекарственное растение. Листья крапивы применяют кккак крово- останнавливающее средство, при болезнях желудка.
7
САРЫ МӘТРҮШКӘ ЗВЕРОБОЙ Июнь-августа чәчәк ата, август-сентя- брьдә орлыклары өлгерә. Медицинада үләне кулланыла. Аның препарат лары дезин- фекцияләү үзлек- ләренә ия. Аларны ашказаны-эчәк трккакты авырулар-н- нан эчәләр. Пешү- ләрдән, стоматит- кардан файлала- налар. Цветёт с июля по август, в августе- сентябре поспевают семена. В медицине используется трава растения. Его препараты обладают дезинфицирующим действием. Их пьют при заболеваниях желудочно-кишечного трккакт.Используют при ожогах, стоматитах.
8
МӘТРҮШКӘ ДУШИЦА Июнь-августа чәчәк ата, август- сентябрьдә ор- лык бирә. Дару итеп үләнен файлаланналар. Аның препарат- лары тынычлан- дыралар, акшай- натуры яхшырта. Йокысызлыктан, аппетитны дачу өчен, гастриттан файлаланналар. Цветёт с июля по август, в августе-сентябре даёт семена. Кккак лекарство используется трава. Применяется кккак успокоительное средство, усиливает работу кишечника. Используют при бессоннице, для повышения аппетита, при гастрите.
9
БАКА ЯФРАГЫ ПОДОРОЖНИК Медицинада яфрккаклары кулланыла. Яфрккакла- р-ннан ясалган сыек боткины яраларга, шешләргә ябалар. Төнәтмәсен бронхит, бронхиальная астма, туберкулёз дан файла- ланналар. В медицине используются листья. Ка- шицу из листьев накладывают на раны, опухоли. Настойку используют при бронхите, бронхиальной астме, туберкулёзе.
10
тузганккак одуванчик Майдан июльгә кадәр чәчәк ата. Медицинада чәчәк- ләре,яфрккаклары, тамары кулланыла. Медицинада чәчәк- ләре,яфрккаклары, тамары кулланыла. Тузганккакны юанна- юга, диабетка, карши профилккактик чара буларккак та, үт куыгын чистарту, батыр, ашказаны авырула- р-ннан дәвалаганда да файлаланналар. Тузганккакны юанна- юга, диабетка, карши профилккактик чара буларккак та, үт куыгын чистарту, батыр, ашказаны авырула- р-ннан дәвалаганда да файлаланналар. Цветет с мая до июля. Цветет с мая до июля. В медицине употребляются цветы,листья,корни. В медицине употребляются цветы,листья,корни. Одуванчик используется кккак прфилккак- ээтическое средство против ожирения, диабета, при лечении желчного пузыря, печени,желудка. Одуванчик используется кккак прфилккак- ээтическое средство против ожирения, диабета, при лечении желчного пузыря, печени,желудка.
11
Сүзлек аше: барсы- все барсы- все җиңәргә –победить җиңәргә –победить күләгәдә -в тени күләгәдә -в тени болында –на лугу болында –на лугу киптерергә –сушить киптерергә –сушить энҗе чәчәк –ландыш энҗе чәчәк –ландыш
12
энҗе чәчәк ландыш Медицинада тынычландыргыч чара буларккак;йөрәк,тамккак авырулар-н дәвалаганда кулланыла. Медицинада тынычландыргыч чара буларккак;йөрәк,тамккак авырулар-н дәвалаганда кулланыла. В медицине используется кккак успокаивающее средство; при болезнях сердца, болезнях горла. В медицине используется кккак успокаивающее средство; при болезнях сердца, болезнях горла.
13
Истә тотыгыз: — дару үләннәрен яхшы белеп җыярга; — дөрес киптерергә; — табиб белән киңәшеп кулланырга; — шәһәрләрдән, заводкардан, юлкардан ерккак ур-ннарда гына җыярга кирәк.
14
Барыгыз да сәламәт булыгыз. Дәрес өчен рәхмәт!
15
Источник: %BB%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D1%8 0%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5% D0%BD%D0%lr= %BB%D0%B5%D0%BA%D0%B0%D1%8 0%D1%81%D1%82%D0%B2%D0%B5% D0%BD%D0%lr=43
Источник
ав. – авиация
анат. – анатомия
арго – жаргонное слово
археол. – археология
архит. – архитектура
астр. – астрономия
безл. – безличная форма
биол. – биология
биохим. – биологическая химия
бот. – ботаника
бран. – бранное слово, выражение
буд. – будущее время
бухг. – бухгалтерия
в. – век
вводн. ел. – вводное слово
вет. – ветеренария
в знач. – в значении
вин. – винительный (падеж)
воен. – военное дело
воен.-мор. – военно-морской термин
возвр. – возвратное местоимение
вр. – время
в разл. знач. – в различных значениях
вспом. – вспомогательный глагол
выдел. – выделительный союз, выделительная частица
геогр. – география
геод. – геодезия
геол. – геология
геофиз. – геофизика
гидрол. – гидрология
гидротех. – гидротехника
гл. – глагол; глагольный
горн. – горное дело
грам. – грамматика
груб. – грубое слово, выражение
дат. – дательный (падеж)
деепр. – деепричастие
диал. – диалектизм
дип. – дипломатия
доп. – дополнение
др. –другое, другие
ед. – единственное число
ж. – женский (род)
ж.д. – железнодорожный транспорт
жив. – живопись
звукоподр. – звукоподражательное слово
знач. – значение
зоол. – зоология
и др. – и другие
изъясн. – изъяснительный союз
им – именительный (падеж)
ирон. – в ироническом смысле, иронический
иск. – искусство
ист. – история
и т. д. – итак делее
и т. п. – и тому подобное
карт. – термин карточной игры
кг. – килограмм
кино. – кинемотография
км. – километр
книжн. – книжный
к-рый (-ая, -ое) – который (-ая, -ое)
кратк. ф. – краткая форма прилагательного
кто-л. – кто-либо
кул. – кулинария
л. – лицо (глагола)
ласк. – ласкательная форма
лингв. – лингвистика
лит. – литература, литературоведение
личн. – личная форма глагола, личное местоимения
лог. – логика
м. – мужской (род)
мат. – математика
мед. – медицина
межд. – междометие
мест. – местоимение
метео. – метерология
мин. – минерология
миф. – мифология
мм. – миллиметр
мн. – множественное число
мор. – морской термин
муз. – музыка
мус. – мусульманский, относящийся к мусульманству
накл. – наклонение
напр. – например
нареч. – наречие
наст. – настоящее время
неизм. – неизменяемый
нек-рый(-ая, -ое) – некоторый (-ая, -ое)
неодобр. – неодобрительное
неопр. – неопределенная форма глагола, неопределенное местоимение
нескл. – несклоняемое слово
несов. – несовершенный вид глагола
обл. – областное слово, выражение
обознач. – обозначает, обозначение
огранич. – ограничительный союз, ограничительная частица
однакр. – однократный вид глагола; однократное действие
определит. – определительное местоимение
отп. – оптика
относ. – относительное слово, местоимение
отриц. – отрицание, отрицательный
офиц. – официальный термин, официальное выражение
охот. – охота
п. – падеж
палеонт. – палеонтология
перен. – переносно, в переносном значении
перечисл. – перечислительный
повел. – повелительное (наклонение)
погов. – поговорка
полигр. – полиграфия
полит. – политический термин
понуд. – понудительное (наклонение)
подр..– подражательное слово
посл. – пословица
поэт. – поэтическое слово, выражение
поясн. – пояснительный союз
пр. – прочий, прочее
превосх. – превосходная степень
предл. – предложный падеж
презр. – презрительное
пренебр. – пренебрежительное
прил. – имя прилагательное
присоед. – присоединительный союз
притяж. – притяжательное местоимение
прич. – причастие
прост. – просторечие
против. – противительный союз
прош. – прошедшие время
прям. – в прямом значении
психол. – психология
пчел. – пчеловодство
радио. – радиоэлектроника, радиотехника
разг. – разговорное слово, выражение
разд. – разделительный союз
рел. – религия
род. – родительный (падеж)
рыб. – рыбаловство, рыбоводство
с. – средний (род)
сад. – садоводство
сапожн. – сапожное дело
сказ. – сказуемое
сл. – слово
см. – смотри
собир. – собирательное (существительное), собирательно
совв–совершенный вид глагола
соед. – соединительный союз
сопост. – сопоставительный союз
сочин. – сочинительный союз
спорт. – физкультура и спорт
спец. – специальный термин
сравн. – сравнительная степень, сравнительный союз
ст. – степень
стр. – строительное дело
сущ. – имя существительное
с.-х. – сельское хозяйство, сельскохозяйственный
тв. – творительный (падеж)
театр. – театральный термин
текст. – текстильное дело
тех. – техника
торг. – торговля
указ. – указательное местоимение; указание, указывает
уменьш. – уменьшительная форма
уменьш.-ласк. – уменьшительно-ласкательная форма
употр. – употребляется
усил. – усилительная форма, усилительная частица
усл. – условная форма, условный союз
уст. – устаревшее слово, выражение
уступ. – уступительная форма, уступительный союз
утв. – утвердительная частица
фарм. – фармакология
физ. – физика
физиол. – физиология
филос. – философия
фин. – финансовый термин
фолък. – фольклор
фото – фотография
хим. – химия
церк. – церковное слово, выражение
ч. – число
част. – частица
числ. – имя числительное
шутл. – шутливое слово, выражение
эк. – экономика
эл. – электротехника, электричество
этн. – этнография
юр. – юридический термин
Татарские
мәс. – мәсәлән
һ.б. – һәм башкалар
һ.б.ш. – һәм башка шундыйлар
иск. – искергән сүз
сөйл. – сөйләү сүзе
Источник
Краткое описание документа:
«Описание материала:
Конспект урока по татарской литературе для детей-татар, обучающихся в русской школе в 6 классе по теме «Стихотворение Мусы Жжалиля «Кызыл ромашка».
Тип урока: анализ . применяемый метод -творческий
Приемы: беседа, анализ, работа с текстом, выполнение тестовых заданий, работа в группах, работа в парах, самооценка.
Оборудование: мультимедиа, текст, компьютеры для учащихся.
Конспект урока составлен с применеием сингапурских методик.
Цель урока — развитие связной речи учащихся, научить детей анализировать произведение, размышлять, делать выводы и анализировать свои действия. Научить работать в коллективе, высказывать свое мнение, выслушивать мнение других.
«Выдержка из материала:
Тема: Муса Җәлилнең “Кызыл ромашка” шигыре.
Максатлар:
• Укучыларның фикерләвен һәм сөйләм телен баету;
• Уку күнекмәләрен формалаштыру өстендә эшләү;
• Эчтәлек буенча анализ ясап нәтиҗә чыгарырга өйрәнү;
Метод : иҗадиАлымнар: әңгәмә, дәреслек белән эш, тест, шигырьгә анализ.
Дәрес тибы: анализлау
Җиһазлау: мультимедиа, китаплар, дәреслек.
Дәрес барышы: Актуальләштерү:Сыйныфта уңай психологик халәт тудыру:
-Исәнмесез , балалар!
-Кәефләрегегез ничек?
-Менә дигән!(күрсәтәләр)
-Дәрес башында кәеф ничек булса, азагында да шулай булырга тиеш!
Без үткән дәрестә Муса Җәлилнең биографиясе, тормыш юлы белән танышкан идек. “Чәчәкләр” шигырен укып чыктык. Өйдә сез 47, 49нчы биттәге сорауларга җавап бирергә тиеш идегез. 1. Өй эшен тикшерү:1нче төркем укучылары “Чәчәкләр” шигыре буенча 49 биттәге сорауларга җавап бирәләр
Ни өчен шигырь “Чәчәкләр” дип атала?- Шагыйрь бу шигырендә балаларны нәрсәләр белән чагыштыра?- “Ил өчен барды бу зур көрәш”, ди шагыйрь, сүз нинди көрәш турында бара?- “Җир-ананың йөрәге яралы” дигәнне ничек аңлыйсыз?- “Киселде күп батыр тормышлар, Янды зур калалр, авыллар, …дигән юлларны укыгач, сезнең күз алдына нинди күренешләр килә?Укучыларның уй-фикерләрен тыңлаганнан соң бергәләп нәтиҗә чыгару. Шигырьнең төп темасын билгеләү.
2. Яңа тема. Бүген исә без “Кызыл ромашка” шигыре белән танышырбыз һәм анализларбыз.А).Сүзлек өстендә эш. Назлады – иркәләде, яраттыЧуклары – таҗ яфракчыкларыЧык — иртән үләннәргә кунган тамчыларКәефләнеп –шат күңел беләнМоңаеп – күңелсезләнепҖай гына – уңай гына.( Сингапур методикасы буенча ТАЙМД РАУНД РОБИНны кулланам. 1 минутта сүзтезмәләр, сүзтезмәләрдән җөмләләр төзеп, бер-берсенә җөмләләрне әйтү,1 минуттан соң һәр өстәлдән берәр укучы җөмләне басып әйтә.)Б). Шигырьне укып чыгу яисә артист язмасын тыңлау.
Белем һәм күнекмәләрне ныгыту.В). Тактадагы мәкальләр белән эшләү.(мәкальләр слайдта язылган)Изгелек иткән юлда калмас.Батырлык турында мәкаль — әйтемнәр экранда чыгалар, аларны уку.(Сингапур методикасы буенча МИКС ПЭА ШЭА алымын кулланам. Укучылар басалар, музыка куям, бииләр. Музыка туктагач, үзләренә пар табалар. Мәкальне укыйм, һәр парда да бер укучы икенче укучыга мәкальнең мәгънәсен аңлата.
Аннары һәр пардан берәр укучы мәкальнең мәгънәсен сыйныфка ишетелерлек итеп әйтә.)Бу мәкальләр нинди кешеләр турында? (батыр, үз илләрен, кешеләрне яратучы, горур һ.б.)Дөрес. Укучылар, әлеге мәкальләр безнең шигыребезгә туры киләме?Әйтегез әле, ни өчен автор шигырьне “Кызыл ромашка” дип атаган? (чөнки вакыйга сугыш вакытында бара, ромашканың ни өчен кызылга әверелгәне белән бәйле)Яхшы , укучылар.Хәзер әйдәгез шигырьнең планын төзеп карыйк. Г)Төркемләп эшләү. План төзиләр. Язып баралар. Бер-берсенә сөйлиләр. Соңыннан төркемнән берәү басып укый.
План(якынча):
1. Ромашкалар уянды.
2. Алар гаҗәп бер хәл күрделәр.
3. Кызыл ромашка.
4. “Син, сеңелкәй, ник үзгәрдең?”
5. Кызыл ромашканың җавабы.
6. Батыр сугышчы.
7. Кызыл чәчәк нигә моңая?
Д). Ярый, планны төзедек, әлеге план буенча шигырьнең эчтәлеген сөйләп карыйк.Булдырдыгыз укучылар, план ярдәмендә текстны сөйләп чыгу сезгә авыр булмады.Кайсы төркемнең планы шигырьнең эчтәлеген тулырак ачарга ярдәм итте?Эчтәлек буенча анализ ясап нәтиҗә чыгару.
Дөрес, димәк батырлык җирдә ятмый, онытылмый, югалмый. Ромашка да егет белән горурлана, аны сагына,моңая. Е).Хәзер текстны рольләргә бүлеп укырбыз. 3.Йомгаклау.- Әңгәмә. Дәрестә нәрсә өйрәндек, нинди алымнар кулланып эш иттек?(йомгаклау сүздәре)Билгеләр кую Дәрестә катнашуыгызга карап үзегезгә билге куегыз!Укытучы. Дәрес өчен рәхмәт. Барлык максатларга да ирештек. Сез бүген яхшы эшләдегез.
4.Өй эше бирү (укучылар үзләренә охшаган биремне сайлап алалар)- 1 бирем: шигырьдәге сынландыруга мисаллар табып дәфтәргә язып килергә.- 2 бирем: Муса Җәлил турында өстәмә материаллар табып алып килергә.- 3 бирем: “Батырлык” темасына тормыштан бер вакыйга язырга.
Источник